آیا بیماری های پروستات را می شناسید؟

هر کدام از ما، شاید در مورد اعضای بدن و بیماری های مرتبط با آن مطلبی شنیده و خوانده­ایم؛ اما در عصر کنونی با توجه به افزایش سواد اطلاعاتی و شیوع بیماری­ها باید با بدن خود بهتر آشنا شده و آن را در برابر هجمه شدید بیماری­ها تنها نگذاریم. بیماری های پروستات ، یکی از مواردی است که هر مردی باید در مورد آن آگاهی داشته باشد.

غده پروستات چیست؟

غده پروستات عضوی از اندام تناسلی مردان است که در زیر مثانه قرار گرفته و مجاری تناسلی – ادراری ( انزالی- پیشابراه) از میان آن می­گذرد.

نقش پروستات در بدن چیست؟

بافت پروستات به صورت بافت عضلانی و غده­ای است که  بافت غده­ای آن سبب ترشح مایع و بافت عضلانی آن با منقبض شدنش، سبب جهش مایع منی به سمت بیرون می­شود. به عبارت ساده تر؛ پروستات، در هنگام انزال، مایعی را به مجرای پیشابراه – انزالی ترشح می­کند که سبب ژلاتینی شدن مایع منی و با انقباضش باعث جهش مایع منی به بیرون بدن می­شود.

انواع بیماری های پروستات چیست؟

• بزرگی خوش خیم پروستات
• التهاب پروستات
• سرطان پروستات

در ادامه با بیماری های پروستات ، آشنا شده و روش درمان و پیشگیری را با هم مرور می­کنیم.

تشخیص بزرگی خوش­خیم پروستات

بزرگی خوش خیم پروستات، یکی از شایع­ترین بیماری­ های مردان محسوب می­شود و علت اصلی آن مشخص نیست، اما عواملی مانند رژیم غذایی، التهاب مزمن بافت پروستات، عوامل اجتماعی، ارث، نژاد و تغییرات هورمونی در ایجاد آن مطرح هستند.

مردان مسن‌تر، با مشکل بزرگ‌ شدن خوش­خیم پروستات بیشتر مواجه می­شوند. این  بیماری می‌تواند موجب بروز علائم مشکل‌سازی شود زیرا مجرای پیشابراه، از درون غده پروستات عبور می‌کند، بنابراین مردان ممکن است در ادرار کردن دچار مشکل شوند. اگر جریان به طور کامل متوقف شود، یک سوند، برای خالی کردن مثانه مورد نیاز است.

علائم بزرگی خوش­خیم پروستات چیست؟

• تکرر ادرار
• کم شدن مقدار و فشار جریان ادرار
• قطره قطره ادرار کردن
• زور زدن هنگام ادرار
• خون در ادرار
• انسداد ادراری (به دلیل بزرگ شدن پروستات، مجرای پیشابراه تنگ و دچار انسداد می شود.)

“علائم ذکر شده در بالا تظاهرات ادراری ناشی از بزرگ شدن خوش خیم پروستات می باشد.”

اگر با ادرار کردن مشکل دارید، به پزشک مراجعه کنید؛ مهم نیست که سن شما چقدر است.

اگر پزشک تشخیص دهد که شما به ارزیابی و درمان بیشتری نیاز دارید، ممکن است چند مورد آزمایش را برای بررسی پروستات، انجام دهد. از جمله:

• چاقی، دیابت، اختلال خواب ، افسردگی و … را بررسی کند.
• معاینه مقعد، برای بررسی شکل و اندازه پروستات و بیماری ­های آن انجام گیرد.
• آزمایش کشت ادرار؛ تا اطمینان حاصل شود که پروستات دچار عفونت شده است یا خیر.
• آزمایش روی جریان ادرار؛ تخمین سرعت جریان ادرار در هنگام ادرار کردن (برای بررسی انسداد یا احتباس ادراری)
• انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌ها بر روی مثانه، تا عملکرد سیستم ادراری و تاثیر آن روی پروستات و بیماری ­های آن، سنجیده شود.

نکته مهم: ” بیماری های پروستات ، همیشه موجب مشکلات ادراری نمی‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که اندازه غده پروستات اثر کمی بر روی نوع و یا شدت مشکلات ادراری دارد و تنها  یکی از عوامل  ایجاد کننده اختلال ادراری است. دلیل دیگر ایجاد اختلالات ادراری می‌تواند مربوط به تضعیف ماهیچه مثانه باشد.”

التهاب پروستات چیست؟

التهاب پروستات یا عفونت بافت پروستات؛ به دو صورت حاد و مزمن به دلیل آلوده شدن با باکتری ایجاد می­شود. انواع التهاب پروستات شامل:

1. التهاب پروستات حاد باکتریایی
2. التهاب پروستات مزمن باکتریای
3. التهاب پروستات غیر باکتریایی

التهاب پروستات حاد چیست؟

این التهاب توسط باکتری ایجاد می­شود که این باکتری از طریق 1. پیشابراه، مثانه، کلیه 2. انتشار مستقیم باکتری از مقعد 3. یا از طریق خون به بافت پروستات وارد و آن را آلوده می­کند.

علائم بالینی التهاب پروستات حاد چیست؟

• تب و لرز
• درد در ناحیه پشت
• تکرر ادرار
• سوزش ادرار
• شب ادراری
• اورژانسی بودن ادرار
• احتباس ادرار

درمان التهاب پروستات حاد چیست؟

• استراحت کردن
• استفاده از مسکن یا آرام بخش
• استفاده از شل کننده مدفوع (زیرا مدفوع در راست روده سبب فشار به پروستات و سبب درد می شود.)
• حمام آب گرم
• داروهای ضدمیکروبی
• مصرف مایعات

التهاب پروستات مزمن چیست؟

اگر پروستات حاد درمان نشود این عفونت در پروستات، تبدیل به التهاب مزمن می­شود.

علائم  التهاب پروستات مزمن چیست؟

• معمولا افراد، علائم بارزی ندارند و فقط در آزمایش ادرار، می توان به وجود باکتری پی برده شود. اما برخی افراد علائمی مثل:
• اورژانسی بودن ادرار
• تکرر و سوزش ادرار
• شب ادراری
• درد در ناحیه پشت
• درد عضلانی و درد مفاصل را از خود نشان می­دهند.

درمان التهاب پروستات مزمن چیست؟

پزشک با تجویز داروهای ضد میکروبی سبب درمان این بیماری می­شود.

بیماری پروستات غیر باکتریایی چیست؟

شایع ترین فرم التهاب پروستات، التهاب پروستاتی است که به دلیل غیر باکتریای ایجاد می­شود و علت آن نامشخص است.

علائم بیماری التهاب  پروستات غیر باکتریایی چیست؟

علائم این بیماری مانند التهاب پروستات باکتریایی است و درمان آن هم داروهای ضدمیکروبی و عوامل ضد التهابی می­باشد.

سرطان پروستات

یکی دیگر از بیماری­  های پروستات، سرطان پروستات است که شایع­ترین سرطان مردان و سومین علت مرگ در مردان شناخته می­شود. عوامل هورمونی، افزایش سن رژیم غذایی و عوامل شیمیایی سرطان زا؛ شانس بروز به سرطان را افزایش می­دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سرطان پروستات می­توانید روی لینک مربوطه کلیک نمایید.

علائم ادراری ناشی از بیماری های پروستات چیست؟

غده پروستات به دلیل اینکه در زیر مثانه قرار گرفته و پیشابراه یا مجرای ادراری از میان آن عبور می­کند، هر گونه تغییری در بافت و عملکردش روی عملکرد مجرای پیشابراه و مثانه تاثیر می­گذارد. برای مثال در بزرگی خوش­خیم پروستات، بافت بزرگ شده، باعث فشار روی مجرای ادرار، انسداد و احتباس ادراری می­شود. علائم دیگری مانند:

• سوزش ادرار
• تکرر ادرار
• نیاز مبرم به ادرار
• قطره قطره ادرار کردن
• شب ادراری، از عوارض احتمالی علائم ادراری ناشی از بیماری پروستات می­باشد.

راهکارهای پیشگیری از ابتلا به بیماری های پروستات

رژیم غذایی سالمی انتخاب کنید.

• در روز حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات بخورید.
• به جای نان سفید، نان سبوس‌دار استفاده کنید.
• مصرف گوشت قرمز را محدود کنید، از جمله گوشت گاو، گوشت خوک، بره، بز و گوشت فرآوری شده
• ماکیان، لوبیا، و تخم‌مرغ از منابع سالم پروتئین هستند و سعی کنید آنها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
• چربی‌های مفید، مانند روغن زیتون، آجیل (بادام، گردو) را به رژیم خود اضافه کنید.
• استفاده از چربی‌های اشباع‌شده در محصولات لبنی و دیگر محصولات حیوانی را، محدود کنید.
• از چربی‌های ترانس که در بسیاری از غذاهای سریع و غذاهای بسته‌بندی‌شده استفاده می شود، اجتناب کنید.
• از نوشیدنی‌های شیرین و آب‌میوه صنعتی دوری کنید
• نمک را حذف کنید. غذاهایی که روی برچسب‌های مواد غذایی، سدیم کمی دارند انتخاب کنید.
• غذاهای کنسروی، فرآوری شده و یخ زده را محدود کنید.
• به آرامی غذا بخورید و زمانی که سیر شدید، دست از غذا خوردن بکشید.

فعال باشید

علاوه بر خوردن یک رژیم غذایی سالم، باید فعال بمانید.  ورزش منظم ریسک ایجاد برخی مشکلات کشنده، از جمله بیماری های قلبی، سکته و انواع خاصی از سرطان‌ها را کاهش می‌دهد.

رعایت بهداشت فردی

خلاصه ای از بیماری های پروستات

• غده پروستات اندام‌های جنسی مردانه است که مایعاتی را برای تغذیه و محافظت از سلول‌های اسپرم تولید و ترشح می­کند.
• بسیاری از مردان، تغییرات ادراری را در هر سن و سالی تجربه می‌کنند. در بسیاری از موارد، این تغییرات ادراری به درمان ویژه‌ای نیاز ندارند.
• هنگامی که این تغییرات ادراری موجب بروز مشکلاتی شود به راحتی با تغییرات سبک زندگی، دارو، جراحی و یا ترکیبی از این سه مورد، با موفقیت درمان می‌شود.
• برای مشکلاتی نظیر: مشاهده خون در ادرار، درد هنگام ادرار کردن، ناتوانی در ادرار کردن و عدم ‌کنترل در جریان ادرار؛ سریعا به پزشک مراجعه کنید.

منابع:

www.betterhealth.vic.gov.au

www.health.harvard.edu