علائم سرطان روده‌ی بزرگ را چگونه تشخیص دهیم؟
سرطان روده بزرگ که نام لاتین آن Large intestine (colon) cancer می‌باشد، در روده‌ی بزرگ که قسمت انتهایی دستگاه هاضمه انسان است اتفاق می‌افتد. نقطه‌ی شروع و شکل ابتدایی اکثر نمونه‌های علائم سرطان روده‌ی بزرگ در واقع برآمدگی‌های سلولی خوش خیم و غیر سرطانی بوده است که به آنها پلیپ‌های آدنوماتوس گفته میشود. با گذشت زمان برخی از این پلیپ‌ها می‌توانند به سرطان تبدیل شوند.
پلیپ‌ها بسیار کوچک هستند و ممکن است هیچگونه نشانه‌ای تولید نکنند و یا نشانه‌های کمی ایجاد کنند. به همین دلیل است که دکتر‌ها پیشنهاد می‌دهند که به صورت مرتب تصویربرداری‌های لازم را برای جلوگیری از ابتلا به هرگونه سرطان انجام دهید. در صورت انجام این آزمایشات شما این امکان را خواهید داشت که پلیپ‌ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان از بدن خارج نمایید.
نشانه‌ها و علائم سرطان روده‌ی بزرگ
نشانه‌ها و علائم سرطان روده‌ی بزرگ متنوع اند و عموما به راحتی تشخیص داده می‌شوند:
- تغییر در ترتیب و عادات و شرایط دفع کردن نظیر اسهال یا یبوست و یا تغییر در سفتی آن (در صورت ادامه یافتن بیش از ۴ هفته)
- خونریزی در مقعد و یا وجود خون در مدفوع
- ناراحتی‌های متداوم شکمی نظیر درد، ورم و باد فراوان
- احساس تخلیه نشدن کامل مدفوع
- خستگی یا ضعف مداوم
- کاهش وزن غیرارادی و بدون دلیل
بسیاری از افراد که به سرطان روده مبتلا می‌باشند در مراحل اولیه‌ی بیماری از خود نشانه‌ای نشان نمی‌دهند و زمانی که علائم سرطان روده‌ی بزرگ ظهور پیدا می‌کنند بسیار متنوع هستند و با توجه به اندازه و مکان قرار گرفتن غده در روده می‌توانند تغییر کنند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد
اگر هر کدام از علائم سرطان روده‌ی بزرگ نظیر وجود خون در مدفوع یا تغییرات مداوم در عادات دفع را تجربه کرده‌اید، برای گرفتن نوبت دکتر و بررسی‌های بیشتر درنگ نکنید. با پزشک خود در مورد بهترین زمان ممکن برای گرفتن عکس از روده مشورت نمایید تا احتمال ابتلا به سرطان به غفلت روبرو نشود. دستورالعمل‌ها و توصیه‌ها بهترین زمان برای عکسبرداری سرطان را از ابتدای دهه‌ی پنجم زندگی افراد می‌دانند. اگر دیگر عوامل خطر ساز نظیر سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به این بیماری را نیز داشته باشید، ممکن است عکسبرداری زودتر تجویز و انجام شود.
دلایل ابتلا
در بیشتر موارد، دلیل اصلی ابتلا به علائم سرطان روده‌ی بزرگ مشخص نیست. پزشکان و محققان تنها بر سر این مسئله توافق دارند که سرطان روده‌ی بزرگ زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سالم روده با مشکلی ژنتیکی در DNA مواجه شوند.
سلول‌های سالم با رشد و تقسیم مرتب خود باعث تداوم عملکرد نرمال بدن می‌شوند. اما زمانی که DNA یک سلول با آسیب مواجه میشود و سرطانی می‌گردد، سلول به تقسیم خود به طور مداوم و حتی وقتی نیازی به سلول‌های جدید وجود ندارد ادامه می‌دهد. همچنان که سلول‌ها انباشته می‌شوند، تشکیل یک تومور را می‌دهند. با گذشت زمان و به تدریج، سلول‌های سرطانی با رشد خود بافت‌های نرمال اطراف را نیز نابود می‌کنند. و در ادامه سلول‌های سرطانی می‌توانند به دیگر قسمت‌ها و ارگان‌های بدن نیز گسترش یافته و آنجا نیز تشکیل توده دهند که اصطلاحا به آن متاستاز گفته میشود.
ژن‌های جهش یافته‌ی موروثی و افزایش خطر سرطان روده
ژن‌های جهش یافته‌ی موروثی که باعث افزایش خطر ابتلا به علائم سرطان روده‌ی بزرگ می‌شوند می‌توانند در خوانواده ها منتقل و جابه‌جا شوند، اما این ژن‌های موروثی تنها بخشی نسبتا کوچک از آمار ابتلا به سرطان روده را تشکیل می‌دهند. این ژن‌ها باعث نمیِ‌شوند که ابتلا به سرطان روده اجتناب ناپذیر شود اما می‌توانند خطر ابتلا به آن را برای برخی افراد به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
شایع ترین اشکال سندروم‌های موروثی سرطان روده‌ی بزرگ شامل موارد زیر است؛
- سرطان مقعدی-روده‌ای موروثی غیر پلیپی که به آن سرطان لینچ نیز گفته میشود که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان روده و دیگر انواع سرطان میشود. افراد دارای این سندروم معمولا پیش از ۵۰ سالگی نیز خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را دارند.
- پلیپ آدنوماتوس خانوادگی که اختلالی نادر است و باعث میشود هزاران پلیپ در مسیر روده‌ی بزرگ و مقعد ایجاد شود. افراد مبتلا به این سندرم که برای درمان به موقع آن اقدام نکرده اند، احتمال ابتلا به علائم سرطان روده‌ی بزرگ حتی قبل ۴۰ سالگی را نیز دارا می‌باشند.
این سندروم‌ها و دیگر اختلالات نادر را می‌توان از طریق تست‌های ژنتیک شناسایی نمود.
عوامل خطر ساز
عوامل خطرسازی که احتمال ابتلا به علائم سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهند عبارت اند از:
- افزایش سن: اکثریت افرادی که به این بیماری دچار شده اند بالای ۵۰ سال سن دارند. البته سرطان روده در افراد جوانتر هم مشاهده میشود اما این آمار بسیار پایین است.
- نژاد آفریقایی آمریکایی: مطالعات و آمار این نکته را اثبات کرده است که این افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری می‌باشند.
- شرایط التهابی در روده: بیماری‌های التهابی مزمن مانند کولیتیس زخم خورده و یا بیماری کرون.
- رژیم غذایی با فیبر پایین و چربی بالا: سرطان‌های روده و مقعد ممکن است با این رژیم‌ها در ارتباط باشند. البته تحقیقات در این زمینه نتایج متفاوتی را نشان می‌دهد اما در هر صورت استفاده زیاد از گوشت قرمز و یا غذاهای فرآوری شده می‌تواند خطر آفرین باشد.
- سبک زندگی غیر متحرک: اگر تحرک کمی دارید، احتمال مبتلا شدن به این بیماری را دارید و انجام دادن حرکت‌های ورزشی به صورت مداوم می‌تواند این احتمال را کاهش دهد.
- دیابت و مقاومت نسبت به انسولین
- چاقی
- استعمال دخانیات
- استفاده‌ی افراطی از الکل و …
پیشگیری در ابتلا به سرطان روده برای افرادی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند
داروهایی برای کاهش احتمال ابتلا به علائم سرطان روده‌ی بزرگ وجود دارند که بر روی پلیپ‌های قبل از سرطان متمرکز می‌باشند. اما در هر صورت شواهد کافی برای فایده‌مندی تجویز آن برای افراد عادی وجود ندارد و این گزینه ها معمولا محدود به افراد در معرض خطر مضاعف می‌باشد. برای مثال شواهدی وجود دارند که استفاده مداوم از داروهایی نظیر آسپرین می‌تواند پلیپ‌های غیر سرطانی روده را کاهش دهند اما مشخص نیست که چه دوزی از آن و در چه مدت زمانی می‌تواند به این منظور مفید باشد. استفاده از آسپرین همچنین می‌تواند خطراتی نیز به همراه داشته باشد بنابراین پزشک تنها در شرایطی که فرد در معرض خطری مضاعف قرار داشته باشد استفاده از این دارو را تجویز می‌کند.
خلاصه :
علائم سرطان روده‌ی بزرگ را بهتر بشناسید تا در صورت مواجه با آن بدانید چه باید کرد. چه زمانی باید به دکتر مراجعه نمود؟ چه عواملی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند و باید از آنها دوری جست؟ نقش وراثت در این میان چیست؟ آیا سبک زندگی شما در پیشگیری از این بیماری موثر است؟ آیا داروهایی برای کمک به شرایط شما وجود دارند؟ پاسخ این سوال‌ها و سوال‌های دیگر خودتان در مورد سرطان روده‌ی بزرگ را در متن زیر دنبال نمایید و اطلاعات خود را افزایش بدهید.
نظرات کاربران
تعداد نظرات در انتظار تایید :43