بیماری سنگ مثانه چیست؟

سنگ‌های مثانه وقتی ایجاد می‌شوند که مواد معدنی در ادرار به سنگ‌های کوچک تبدیل شوند. بیشتر مردان سالخورده سنگ مثانه را تجربه می کنند.

 علائم سنگ مثانه چیست؟

بعضی اوقات سنگ مثانه حتی سنگ­های بزرگ، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر سنگ، دیواره مثانه را خراش دهد و یا جریان ادرار را مسدود کند، علائم و نشانه‌هایی ایجاد می شود که شامل موارد زیر می باشد:

• درد شکم
• در مردان، درد یا ناراحتی در آلت تناسلی و یا بیضه ها
• احساس سوزش در طول ادرار کردن
• تکرر ادرار
• درد و سختی  در ادرار کردن  و یا قطع شدن جریان ادرار در هنگام ادرار کردن
• خون در ادرار
• ادرار تیره یا نسبتا تیره

شایع ترین علل بروز بیماری سنگ مثانه :

سنگ‌های مثانه معمولا زمانی رشد می­کنند که مثانه به طور کامل خالی نشود و مواد معدنی موجود در  ادرار به کریستال یا سنگ تبدیل شوند.

برخی از عفونت­ها و هر ماده خارجی یا وضعیتی که بر توانایی مثانه برای نگهداری، ذخیره یا حذف ادرار تاثیر می‌گذارد، می‌تواند منجر به تشکیل سنگ شود.

شایع‌ترین شرایطی که موجب سنگ مثانه می‌شوند عبارتند از:

بزرگ شدن غده پروستات (بزرگی خوش­خیم پروستات) می‌تواند باعث ایجاد سنگ در مردان شود. پروستات بزرگ شده، می‌تواند با فشار روی مثانه و مجرای پیشابراه، مانع جریان ادرار  شده و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کند.

اعصاب آسیب‌دیده مثانه:

به طور معمول اعصاب، پیام‌ها را از مغز به ماهیچه‌های مثانه حمل می‌کنند و ماهیچه‌های مثانه را هدایت کرده تا منقبض یا منبسط شوند. اگر این اعصاب به علت؛ سکته مغزی، آسیب نخاع و یا مشکلات سلامتی آسیب‌دیده باشند، توانایی مدیریت عملکرد مثانه را نداشته و مثانه کاملا خالی نمی­شود.

التهاب مثانه:

گاهی عفونت‌های دستگاه ادراری یا پرتودرمانی روی لگن باعث التهاب می شود که این التهاب، به سنگ منجر می­شود.

لوازم پزشکی:

لوله باریک کاتتر یا سوندی که از طریق مجرای پیشابراه به مثانه وارد شده تا به تخلیه ادرار کمک کند یا یک وسیله جلوگیری از بارداری می تواند باعث سنگ مثانه شوند؛ زیرا کریستال‌های معدنی موجود در ادرار تمایل دارند روی سطح این دستگاه‌ها آشیانه بسازند!!

سنگ کلیه:

سنگ‌هایی که در کلیه‌ها شکل می‌گیرند، ممکن است به مثانه نفوذ کرده در صورت دفع نشدن به سنگ مثانه تبدیل شود.

چه کسانی بیشتر در معرض سنگ مثانه هستند؟

سنگ‌ مثانه در کشورهای در حال توسعه، در خردسالان، بیشتر رخ می­دهد که اغلب به دلیل کم نوشیدن آب، عفونت، مجاری ادراری غیرطبیعی  و رژیم غذایی کم پروتئین است و در سایر کشورها، سنگ مثانه در در بزرگسالان رخ می‌دهد. شرایطی که خطر سنگ مثانه را افزایش می‌دهد شامل موارد زیر است:

هر شرایطی که جریان ادرار را از مثانه به مجرای پیشابراه مسدود کند (لوله‌ای که ادرار را از بدن شما بیرون می‌کشد) می‌تواند منجر به تشکیل سنگ مثانه شود.  انسداد راه خروجی ادرار؛ علل بسیاری دارد، اما معمول‌ترین آن یک پروستات بزرگ است.

مثانه عصبی:

آسیب‌های نخاعی، دیابت، فتق هرنی و تعدادی از مشکلات دیگر می‌توانند به اعصاب سیستم کنترل مثانه، آسیب وارد کنند. برخی افراد مبتلا به مثانه عصبی نیز ممکن است، بزرگی خوش­خیم غده پروستات یا دیگر انواع انسداد مجاری ادراری را  به همراه داشته باشند که این موارد، خطر سنگ را افزایش می‌دهد.

عوارض سنگ مثانه چیست؟

سنگ‌های مثانه که دفع نشده، حتی آن‌هایی که علائمی را ایجاد نکرده می­توانند منجر به عوارضی مانند:

نارسایی مزمن مثانه:

سنگ مثانه درمان نشده می‌تواند باعث بروز مشکلات ادراری طولانی‌مدتی مانند درد در ادرار کردن یا ادرار مکرر شود. سنگ‌های مثانه نیز می‌توانند در دهانه مجرای پیشابراه ایجاد شده که در آن مجاری ادرار مسدود  شده و احتباس ادراری رخ می دهد.

عفونت دستگاه ادراری:

عفونت باکتریایی عود کننده در مجاری ادراری، ممکن است از سنگ مثانه ایجاد شود.

پیش‌گیری از سنگ مثانه

• سنگ‌های مثانه، معمولا نتیجه شرایطی هستند که پیشگیری از آنها دشوار است، اما شما می‌توانید با دانستن این نکات از ابتلا به سنگ مثانه پیشگیری کنید.
• شناسایی علائم غیرعادی ادراری یادیگر شرایط اورولوژی
• تشخیص زودهنگام و درمان بزرگی خوش­خیم پروستات
• مقدار زیادی مایعات بنوشید. نوشیدن مایعات بیشتر، به خصوص آب، ممکن است به جلوگیری از سنگ کمک کند چون مایعات، غلظت مواد معدنی را در مثانه رقیق می‌کنند. میزان آب به سن، وزن، سلامتی و سطح فعالیت شما بستگی دارد.

مراحل تشخیص بیماری سنگ مثانه چیست؟

معاینه فیزیکی:

معاینه شکم برای بررسی اندازه مثانه و معاینه مقعدی برای تشخیص اینکه آیا پروستات شما بزرگ‌ شده‌است یا خیر.

سوال از فرد در مورد هرگونه مشکلات ادراری و تغییر در ادرار

آنالیز ادرار:

نمونه ادرار برای آزمایش میکروسکوپی برای بررسی خون، باکتری و مواد معدنی متبلور شده جمع آوری می شود

سی تی اسکن:

سی تی می‌تواند حتی سنگ‌های بسیار کوچک را تشخیص دهد و به عنوان یکی از بهترین، تست‌های تشخیص انواع سنگ‌های مثانه در نظر گرفته شود.

فراصوت:

می‌تواند به پزشک کمک کند که سنگ مثانه را تشخیص دهد.

رادیو گرافی:

یک عکس از کلیه‌ها، مجاری ادراری و مثانه به پزشک کمک می‌کند تا مشخص کند که آیا سنگ‌ها در سیستم ادرار وجود دارند یا خیر.

درمان سنگ مثانه

شامل: نوشیدن آب، شکستن سنگ، جراحی، درمان گیاهی است در ادامه هر کدام را تشریح کرده ایم.

پزشک ممکن است توصیه کند هر روز مقدار زیادی آب بنوشید تا به طور طبیعی یک سنگ کوچک  دفع شود. اما چون سنگ مثانه اغلب به دلیل ناتوانی در خالی کردن کامل مثانه ایجاد می‌شود، این ممکن است برای عبور سنگ کافی نباشد.

سنگ‌های مثانه اغلب در طی یک فرآیند بنام”سیستولیتوپکسی” یا ” شکستن سنگ ها” شکسته می شوند. در این فرایند یک لوله کوچک با یک دوربین که در انتهای آن تعبیه شده است،  از طریق مجرای پیشابراه به مثانه وارد می‌شود تا سنگ مشاهده شود، سپس پزشک از یک دستگاه لیزر، فراصوت و یا دستگاه مکانیکی برای شکستن سنگ به قطعات کوچک استفاده می‌کند و سنگ را از مثانه خارج می­کند.

نکته:

“قبل از اقدامات فوق ، به احتمال زیاد یک بی‌حسی به شما داده می‌شود که بخش پایینی بدن شما بی حس شود یا تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.”

نکته:

” اما عفونت‌های دستگاه ادراری، تب، پارگی در مثانه و یا خونریزی می‌تواند در طی این فرایند ها رخ دهد.  پزشک قبل و بعد از انجام این فرایندها برای کاهش خطر عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می­کند.”

بیرون کشیدن سنگ از طریق جراحی:

گاهی اوقات، سنگ هایی که بزرگ هستند شکستن آن‌ها دشوار است، از طریق عمل جراحی خارج می‌شوند .در این موارد، پزشک یک برش را درمثانه ایجاد کرده و مستقیما سنگ‌ها را خارج می­کند.

دفع سنگ مثانه با داروی گیاهی:

با کمک معجزه طبیعت می‌توانید سنگ های مثانه را دفع کنید.

• هندوانه و هسته های آن
• زرشک
• روغن زیتون و نارگیل
• پیاز، سیر، شلغم و ترب از سبزیجاتی هستند که سنگ مثانه را به راحتی دفع می­کنند.

مرور کلی:

سنگ‌های مثانه، توده­های سختی از مواد معدنی ادرار هستند. سنگ‌ها زمانی رشد می‌کنند که مواد معدنی در ادرار تغلیظ شوند و زمانی اتفاق می‌افتد که شما نمی‌توانید مثانه را کاملا خالی کنید.

نشانه‌های سنگ مثانه؛ می‌توانند از درد شکمی شدید تا خون در ادرار متفاوت باشند. بعضی اوقات، سنگ مثانه باعث بروز هیچ گونه نشانه­ای نمی‌شود.

سنگ کوچک ممکن است بدون درمان دفع شود، اما برخی از آن‌ها به دارو و یا جراحی نیاز دارند. سنگی که درمان نشده است ممکن است منجر به عفونت و عوارض دیگر شود.