جراحی چشم | انواع روش ها و ملاحظات جراحی چشم

تا پیش از دهه‌ی ۵۰ میلادی که لنز‌‌‌های تماسی اختراع نشده بودند، به مدت ۷ سده‌ی تما‌م، این عینک‌ها بودند که تنها راه کاربردی رفع خطای دید به حساب می‌آمدند. اما امروزه روش‌های متعدد و متنوعی در جراحی چشم ، از اصلاح شکل چشم به‌وسیله‌ی لیزر گرفته تا تعبیه کردن لنزهای مصنوعی برای ترمیم دید، استفاده می‌شود. بعنوان مثال در روش‌های LASIK، PRK و فرایندهای مشابه، انرژی لیزر قرنیه (خمیدگی سطح شفاف جلویی چشم) را اصلاح می‌کند تا نحوه‌ی ورود نور به داخل چشم بهبود یابد. لنزهای مصنوعی تعبیه شده نیز تمرکز نور را به شیوه‌ای تغییر می‌دهند که دید بهتری برای شخص به وجود آید.

تکامل جراحی ترمیمی چشم

در طول ۲۵ سال گذشته، تکنیک‌های جراحی، ابزار‌ها و فرایندهای ترمیم دید به سرعت تکامل یافته‌اند. جراحی ریشه‌ای قرنیه (RK) که در ابتدا در آمریکا و در دهه ۸۰ استفاده می‌شد، عموما برای اصلاح نزدیک بینی مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما نتایج آن به خصوص در دراز مدت، عوارضی را برای بیماران نشان می‌داد. دید آشفته، حساسیت شدید به نور و مشکلات دید در شب در بسیاری از این بیماران گزارش شده بود.

به تدریج PRK جای جراحی پیشین را گرفت و اولین جراحی چشمی بود که توانست به استفاده از لیزر، تغییراتی در سطح قرنیه اعمال کند. این روش در سال ۱۹۹۵ تاییدیه پزشکی را دریافت کرد و تا به امروز یکی از روش‌های مرسوم جراحی ترمیمی چشم به حساب می‌آید. اما اکنون LASIK با اختلاف جای این دو روش را گرفته است. البته این برتری تنها به دلیل برتری‌های پزشکی این روش نیست، زیرا PRK در بسیاری موارد مزایای بهتری نسبت به LASIK دارد. برای مثال ترمیم عصب‌های سطح چشم سریعتر صورت می‌گیرد که باعث کاهش خشکی چشم می شود و همچنین در مواردی که قرنیه‌ی چشم فرد برای انجام LASIK نازک باشد، استفاده از PRK مناسب تر خواهد بود.

برتری LASIK

برتری عمده‌ی LASIK در این نکته است که، پس از جراحی چشم تقریبا هیچ درد یا ناراحتی ایجاد نمی‌شود و دید فرد معمولا پس از چند ساعت به طور کامل اصلاح می‌گردد. از شیوه‌های مختلف اجرای LASIK می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• LASEK: ایجاد برشی بسیار نازک بر روی لایه‌ی بیرونی قرنیه برای اجرای بهتر جراحی با لیزر.
• Epi-LASIK: استفاده از ابزار‌های مخصوص و متفاوت
• Bladeless LASIK: به جای استفاده از تیغه‌های جراحی، از تکنیک‌های لیزی خاصی برای برش نازک قرنیه پیش از اصلاح شکل آن بهره گرفته می‌شود.
• Wavefront LASIK: استفاده از تکنولوژی‌های تحلیلی فوق مدرن برای تحلیل مسیر حرکت نور درون چشم.

جراحی پلاستیک قرنیه

یکی دیگر از روش‌های نوین جراحی چشم، جراحی پلاستیک قرنیه به صورتی هدایتی است که مطابق آن، با استفاده از یک میله مدرج و امواج رادیویی با دمای پایین، نقطه‌هایی پیرامون سطح شفاف جلویی چشم گذاشته می‌شود. این روش برای اصلاح مشکلات در دید نزدیک به کار می‌رود و در سال ۲۰۰۲ نیز تایید شده است. از جمله روش‌های دیگر می‌توان از لنزهای با قابلیت کاشت، RLE (تعویض لنزهای انکساری) و جراحی آب مروارید نام برد.

کدام یک از شیوه‌های ترمیمی جراحی چشم برای شما مناسب اند؟

از آنجایی که چشم‌های ما همراه با افزایش سن تغییر می‌کنند، نوع جراحی لیزر چشم یا دیگر روش‌های مورد نیاز ما نیز ممکن است متفاوت باشند. رویکردهای مشخصی همچون LASIK ممکن است برای جوانان مناسب بوده ولی برای برخی افراد مسن قابلیت اجرا نداشته باشند.

در بعضی موارد، ممکن است پزشک انجام جراحی چشم را برای شخص ممنوع کند. بعنوان مثال کودکان و جوانان زیر ۱۸ سال به ندرت می‌توانند از این مِتُد بهره ببرند زیرا چشم‌های آنها به سرعت در حال تغییر است. همچنین برخی از افراد شرایط یا بیماری‌هایی دارند که انجام چنین جراحی را بر روی آنها دشوار می‌نماید. برای مثال اگر از دیابت یا دیگر بیماری که بر روی فرایند بهبود زخم‌ها اثر می‌گذارند، رنج ب‌برید یا دچار کوری تدریجی شده باشید. از طرف دیگر باید به یاد داشته باشید که افراد باردار به هیچ عنوان نباید تحت جراحی‌های دید انتخابی قرار بگیرند زیرا تغییرات هورمونی ممکن است بر دقت درمان اثر منفی بگذارد.

سبک زندگی شما نیز می‌تواند در نوع جراحی چشم موثر باشد. برای مثال خلبانان نیاز دارند که هنگام پرواز توانایی بالایی در درک فضایی داشته باشند یا افرادی که بطور پیوسته از کامپیوتر استفاده می‌کنند به دید خوبی در فواصل میانه نیاز دارند. عموما افراد در سنین ۲۰ الی ۳۰ سالگی بهترین شرایط برای انجام انواع شیوه‌های ترمیمی جراحی چشم را دارند.

انحرافات دید شدید و جراحی ترمیمی چشم برای افراد مسن

اگر بالای ۴۰ سال سن دارید و یا از انحرافات شدید دید رنج می‌برید می‌توانید در مورد گزینه‌های زیر با پزشک جراح خود مشاوره بگیرید: مونوویژن یا دید تک چشمی، که در این رویکرد می‌توان از LASIK برای اصلاح دید یک چشم به صورت دید فواصل دور و دید چشم دیگر متناسب با دید فواصل نزدیک استفاده کرد. برای انجام این جراحی ابتدا بهتر است از عینک‌های مخصوص استفاده کرده تا متوجه شوید که آیا توانایی تطبیق با این شیوه از دید را دارید یا خیر.

در روش فاصله‌ی کانونی متحرک یا IOL، لنز طبیعی چشم‌های شما به صورت دائمی با لنزهای انکساری یا جراحی آب مروارید تعویض می‌شوند. این لنز‌ها عموما گستره‌ی دید کاملی در اختیار شما می‌گذارند گرچه عوارضی نظیر کاهش عمق ادراکی یا دید در شب را هم به همراه دارند.

اصلاح دید برای نزدیک‌بینی و دوربینی شدید

اصلاح دید برای نزدیک‌بینی و دوربینی شدید معمولا از طریق لنز‌هایی با قابلیت کاشت انجام می‌شود. در مجموع افراد بالای ۴۰ سال و مبتلا به خطاهای دید شدید بایستی مورد بررسی همه‌ جانبه برای یافتن بهترین روش جراحی چشم به منظور اصلاح دید قرار بگیرند. بعنوان مثال ممکن است فردی در دهه‌ی سوم زندگی خود LASIK یا PRK را برای اصلاح دید فواصل دور خود انتخاب کند اما در اواسط دهه‌ی چهارم با مشکل نزدیک بینی مواجه شده و از جراحی پلاستیک قرنیه به صورت هدایتی بهره ببرد.

اغلب جراحان این نکته را به شما یاد‌آوری می‌کنند که بعید است هر نوع جراحی چشم بتواند تمام مشکلات دید شما را برای همیشه برطرف کند و حتی ممکن است نیاز داشته باشید تا برای تقویت دید خود جراحی‌های دیگری را در طول زمان انجام دهید.

خلاصه:

روشهای متفاوتی در طول سالیان گذشته برای جراحی چشم مورد استفاده قرار گرفته‌اند که باعث می‌شوند تقریبا هیچ فردی اگر بخواهد، نیاز به استفاده از عینک نداشته باشد. با خواندن این مطلب از این روش ها مطلع شوید.