کوررنگی چیست؟

کوررنگی همان‌طور که از نام آن پیداست یک نوع اختلال در دیدن رنگ هاست. این اختلال ممکن است که حین دیدن یک سبد میوه با رنگ های مختلف و حتی تشخیص رنگ های چراغ راهنمایی شما را دچار مشکل کند.همان‌طور که می‌دانید شبکیه چشم دارای سلول های مخروطی شکل است. این سلول ها دارای رنگ دانه هایی هستند که با پردازش صحیح رنگ های اولیه که همان قرمز، سبز و آبی هستند باعث دیدن یک طیف گسترده از رنگ ها خواهند شد. در حقیقت زمانی که فرد به این اختلال مبتلا می شود سلول ها و عصب های بینایی آسیب می بینند. این اختلال دارای علل مختلفی است که مهمترین آن ها مشکلات ژنتیکی است. این اختلال انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

کوررنگی چه علتی دارد؟

این اختلال در واقع یک اختلال ارثی است که در نتیجه ی نقص ژنتیکی پدید می آید. این بیماری کروموزومی وابسته به X  و مغلوب است که در مردان از زنان شایع تر است. در اغلب موارد این اختلال از مادر به فرزند منتقل می شود.

همان‌طور که میدانید زنان دو کروموزوم x  دارند و اگر یکی از این کروموزم ها دچار نقص شود، کروموزوم دیگر آن را جبران می کند و به همین دلیل است که مردان بیشتر از زنان دچار این اختلال می شود چرا که در واقع یک کروموزم x   و y  دارند. اگر هر یک از این سلول های عصب بینایی که گفته شد دچار مشکل شوند در واقع این اختلال ایجاد می شود. انواع مختلفی که از این اختلال وجود دارد که در واقع بستگی به نحوه آسیب دیدن این سلول ها دارند. این اختلال حتی ممکن است که نتیجه ی بیماری های شبکیه چشم و یا آسیب به عصب بینایی چشم باشد. ممکن است که در هر دو چشم رخ دهد یا تنها در یک چشم. علاوه بر مشکلات ژنتیکی که گفته شد می‌توان گفت که عوامل زیر هم می‌توانند باعث بروز کوررنگی شوند:

بیماری پارکینسون

همان‌طور که می‌دانید این بیماری در واقع با آسیب به سلول های عصبی در شبکیه چشم می‌تواند منجر به این اختلال شود.

آب مروارید

زمانی که فرد به بیماری آب مروارید مبتلا می‌شود در واقع عدسی چشم او کدر می‌شود. در این حالت رنگ ها انگار که شسته شده‌اند و شفافیت لازم را ندارند. بر خلاف کوررنگی ای که به صورت ژنتیکی رخ می‌دهد این اختلال پس از رفع آب مروارید برطرف می‌شود.

تیاگابین برای تشنج

تیاگابین یک نوع دارو است که برای بیماری های تشنجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو ممکن است که دید رنگ ها را تا حدود 41 درصد کاهش دهد. دقت داشته باشید که علائمی که در نتیجه این دارو پدید می‌آیند همیشگی نیستند و در واقع کوررنگی موقت ایجاد می‌کنند.

نوروپاتی اپتیک ارثی لبر

این بیماری یکی از بیماری های نسبتا شایع در مردان است. این بیماری میتواند علائمی را به دنبال داشته باشد که شبیه به هیچ یکی از علائم دیگر این بیماری نیست و فقط درجه ای از این اختلال را نشان می دهد که در واقع میتوان گفت شامل کوری رنگ قرمز و سبز است.

سندروم کالمن

این سندروم در واقع یک بیماری ارثی است که باعث آسیب به غده هیپوفیز می شود. این بیماری می تواند منجر به مشکلات زیادی در زمینه جنسی و یا حتی رشد اندام ها شود. کوررنگی هم یکی از اختلال هاییست که ممکن است در نتیجه این سندروم ایجاد شود.

میتوان گفت که این اختلال همچنین میتواند در نتیجه روند افزایش سن ایجاد شود. ممکن است که در طی این روند، سلول های مخروطی فرد دچار آسیب شوند که در نهایت فرد را منجر به این اختلال خواهد کرد. حتی هرگونه ضربه ای به ناحیه سر یا مغز میتواند باعث ایجاد اختلال در ناحیه ای مغز شود که وظیفه پردازش بینایی را بر عهده دارد که در نهایت این اختلال را به دنبال خواهد داشت.

انواع کوررنگی

این اختلال در واقع شامل چندین نوع است که از جمله آن ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

تک رنگ بینی Monochromacy

این اختلال در واقع نوع کامل آن است و میتوان گفت که از انواع نادر نیز هست. در این نوع از اختلال هیچ یک از سلول های مخروطی شکل قادر به دریافت رنگ نیستند لذا فرد هیچ رنگی را دریافت نخواهد کرد و نخواهد دید.

دو رنگ بینی Dichromacy

ممکن است که یک از سه سلول مخروطی شکل آسیب ببیند که در این صورت تمامی رنگ ها به صورت کامل تشکیل نخواهد شد و فرد یک رنگ را نمی بیند. این نوع اختلال به دورنگ بینی معروف است و خود انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر هستند:

• سرخ کوری protanopia: در این نوع اختلال رنگ قرمز شناسایی نمی شود در نتیجه بیشتر رنگ های قرمز مایل به تیره و سبز دیده می شوند.
• سبزکوری deuteranopia: در این نوع از اختلال دو رنگ بینی که شایع ترین نوع کوررنگی نیز هست فرد توانایی تشخیص رنگ سبز را نخواهد داشت.
• آبی‌کوری tritanopia: در این نوع از اختلال فرد رنگ آبی را تشخیص نخواهد داد و اغلب دو رنگ آبی و سبز را با هم اشتباه می کند.

سه رنگ بینی ناهنجار

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است حین این اختلال پیش بیاید و از شایع ترین نوع این بیماری هم هست سه رنگ بینی هنجار است که در آن فرد نمیتواند رنگ ها را به صورت درست ببیند که باز هم شامل نادرست بینی سه رنگ آبی، قرمز و سبز خواهد شد.

به طور خلاصه…

کوررنگی نوعی اختلال در بینایی است که باعث می شود فرد در دیدن رنگ ها دچار مشکل شود. این اختلال معمولا زمانی پدید می آید که فرد نمیتواند تمامی رنگ ها را به صورت درست شناسایی کند و حتی ممکن است که در شناسایی یک رنگ هم دچار مشکل شود. کوررنگی هم میتواند یک اختلال ژنتیکی باشد و هم در نتیجه  بیماری های مختلف چشمی پدید بیاید که از جمله این اختلال ها میتوان به آب مروارید، پارکینسون و سندرم کالمن اشاره کرد. طی تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است مشخص شده که اختلال کوررنگی بیشتر در مردان دیده می شود تا در خانم ها چرا که این بیماری وابسته به کروموزم x  است.