پرش پلک و راه‌های درمان آن
پرش پلک عارضه ای است که شاید برای همه ما اتفاق افتاده باشد. این مشکل که از زبان پزشکان آن را با نام بلفارواسپاسم، می‌شنویم در واقع به پرش‌ها و حرکت‌های ناگهانی و غیر ارادی پلک گفته می‌شود که معمولاً در پلک بالا اتفاق می‌افتد و گاهی اوقات به صورت هم زمان هر دو چشم را درگیر می‌کند. پرش پلک می‌تواند هر چند دقیقه یکبار به مدت چند ثانیه اتفاق بیفتد، بدون اینکه شما بتوانید آن را متوقف کنید.
پزشکان معتقدند عواملی از جمله خستگی، استرس و یا مصرف کافئین می‌تواند منجر به بروز پرش پلک شود.
پرش پلک در واقع یک گرفتگی عضلانی بدون درد است، هیچ گونه آسیبی هم ایجاد نمی‌کند و در نهایت همانطور که بی سر و صدا آمده است از بین می‌رود. دیده شده است که برخی از افراد در بازه‌های زمانی کوتاه و به مدت طولانی با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. با وجود بی درد بودن، پرش پلک می‌تواند کیفیت زندگی شما را تا حد قابل توجهی پایین بیاورد.
با این وجود ، اگر در بازه زمانی بلندمدت دچار پرش پلک شدید، مراجعه به پزشک را پشت گوش نیاندازید. به صورت مستقل پرش پلک بیماری مهمی به حساب نمی‌آید اما طولانی شدن آن می‌تواند نشانه‌ای از وجود سایر اختلال‌ها و بیماری‌ها باشد.
در برخی موارد این مشکل می‌تواند به مشکلات چشمی ارتباط داشته باشد؛ حتی در برخی موارد پرش پلک حاکی از برخی اختلال‌های عصبی است. علاوه بر این‌ها پرش پلک می‌تواند در نتیجه عوارض دارویی نیز ایجاد شود. بیشترین میزان پرش پلک در اثر عوارض جانبی مصرف داروی بیماری‌هایی مانند اختلالات روانی و صرع دیده شده است.
انواع پرش پلک و راه‌های درمان آن
- نوع اول یا پرش پلک خفیف، معمولاً با شیوه زندگی شما در ارتباط است و در نتیجه خستگی، استرس، کم خوابی، مصرف الکل، سیگار و کافئین ایجاد می‌شود. گاهی اوقات حتی سوزش سطح قرنیه نیز می‌تواند منجر به بروز پرش پلک شود.
- نوع دوم این بیماری اسپاسم خوش خیم اولیه پلکی ( Benign essential blepharospasm) نام دارد و معمولاً در آخرین سال‌های دوران بلوغ بیشتر دیده می‌شود و با بالا رفتن سن نیز شدت پیدا می‌کند. در آمریکا حدود 2000 نفر با چنین مشکلی شناسایی شده‌اند و نتایج بررسی حاکی از آن است که زنان دو برابر مردان به این نوع از پرش پلک دچار می‌شوند. این گونه از پرش پلک نیز نمی‌تواند در دسته بیماری‌های خطر ساز جای بگیرد اما مکرر شدن آن در بلند مدت می‌تواند در زندگی روزمره شما مشکل ساز خواهد شد. این نوع از پرش پلک مانند نوع اول می‌تواند در نتیجه خستگی و استرس ایجاد شود. علاوه بر این آلودگی هوا، حساسیت به نور و قرار گرفتن در مسیر وزش باد نیز می‌تواند منجر به بروز Benign essential blepharospasm شود.
- این سطح از پرش پلک معمولا با پرش‌های مکرر غیر ارادی آغاز شده و در صورت طولانی شدن می‌تواند منجر بروز سوزش چشم، تاری دید و حتی ایجاد گرفتگی در عضلات صورت شود. در برخی موارد دیده شده است که این گرفتگی تا حدی شدید می‌شود که فرد بیمار به مدت چند ساعت نمی‌تواند چشم‌های خود را باز کند. محققین بر این باورند که پرش پلک در نتیجه ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی اتفاق می‌افتد. با وجود اینکه دلیل قطعی برای این بیماری پیدا نشده است، در برخی خانواده ها در نسل‌های مختلف، این مشکل، تکرار شده است.
- نوع سوم یا اسپاسم نیمه صورت (hemifacial spasm) بسیار نادر است. این نوع از پرش پلک ، به صورت همزمان ماهیچه‌های چشم و اطراف لب را تحت تأثیر قرار می‌دهد . بر خلاف دو نوع دیگر، این نوع از پرش پلک تنها یک طرف صورت را درگیر می‌کند. معمولاً hemifacial spasmزمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب صورت به وسیله شریان‌ها تحت فشار قرار گیرند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت برخورد با هر یک از موارد زیر به دکتر مراجعه کنید :
- اگر پرش پلک بیش از یک هفته به طول انجامید
- اگر در اثر گرفتگی عضلات پلک، پلک‌ها کاملاً به هم چسبیده و چشم بسته شد
- گرفتگی عضلانی به صورت همزمان سایر ماهیچه‌های صورت را نیز درگیر کرد
- قرمزی، التهاب و یا اختلال در دید ایجاد شد
- پلک بالا دچار افتادگی شد
اگر پزشک شما به هر دلیلی این پرش‌ها را در نتیجه اختلال‌های مغزی و عصبی تشخیص دهد، برای پیدا کردن راه درمان و ریشه یابی از یک متخصص کمک خواهد گرفت.
به طور معمول این پرش‌ها بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. قبل از هر درمان پیچیده‌ای، مطمئن شوید که ساعات خواب شما مناسب و مکفی است. مصرف الکل، قهوه و سیگار را قطع کرده و تلاش کنید تا آرامش خود را در طول روز حفظ کنید.
اگر پرش پلک شما در نتیجه سوزش و یا خشکی چشم اتفاق افتاده است، از قطره اشک مصنوعی استفاده کنید. بررسی‌ها نشان داده است، که نوع دوم پرش پلک یا همان اسپاسم خوش خیم اولیه پلکی با همین روش ساده درمان می‌شود. هیچ درمان قطعی برای این نوع از پرش پلک شناخته نشده است. اما همین درمان‌های موقت و ساده در بسیاری از موارد از شدت این مشکل کاسته است .
در نوع دوم و سوم پرش پلک ، در صورت شدت گرفتن بیماری از شیوه بوتاکس استفاده می‌شود. در این روش با تزریق مقدار کمی از بوتاکس به داخل ماهیچه چشم، اسپاسم ایجاد شده از بین می‌رود. اثر این دارو تا چند ماه باقی خواهد ماند و در صورت نیاز، بعد از گذشت این چند ماه درمان تکرار خواهد شد.
در مواردی هم پزشک با تجویز داروهایی مانندAtivan ،klonopin و Trihexyphenidyl hydrochloride، در بازه‌های زمانی کوتاه مدت، این بیماری را کنترل و درمان می‌کنند.
نظرات کاربران